Eğitmen | Gülbin Özdamar Akarçay

EĞİTİM; Fotoğraf ve Görsel Yöntemler

Gülbin Özdamar, 2002 yılında, Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basın ve Yayın Bölümü’nden mezun olmuş, aynı bölümde yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. 2006/2007 eğitim öğretim döneminde The Academy of Performing Arts, Film and TV School Department of Still Photography’ de bir yıllık eğitim görmüştür. Çek Cumhuriyeti, Litvanya, Slovenya ve Türkiye’de sergilenen ve 10 farklı ülkeden 10 kadın fotoğrafçının işlerinden oluşan Intimate Revolt  adlı serginin küratörlüğünü yapmış, “Mahpusun Yüzleri”,“Narodni Divadlo”, “Maticni’nin Çocukları” adlı kişisel sergilerini açmıştır. “66-II”, “Spirit Of Prague”, “Six Czech School Photography” adlı uluslararası ve çeşitli ulusal karma sergilere katılmış, ulusal fotoğraf yarışmalarında jüri üyeliği yapmıştır. “Merter Oral’ın ardından” belgeselinin yapımcılığını, “EFSAD 15. Yıl” belgeselinin de yönetmenliğini üstlenmiştir. Eskişehir Fotoğraf Haftası kapsamında iki kez Fotoğraf Gazetesi çıkarmıştır. World Press Photo’nun (WPPH) Türkiye’de düzenlediği seminerde 12 kişiden biri olarak seçilmiş, iki yıl dünyanın önemli fotoğraf editörleri ve fotoğrafçılarından eğitim almış, projeler üretmiştir. WPPH’nin Master Class elemelerinde Türkiye’yi temsil etmiştir. “Maticni’nin Çocukları” adlı foto öyküsü WPPH’nin Dergisi’nde, bu seçkiden iki fotoğrafı ise Önsözünü Ami Vitale’nin yazdığı Photojournale Connections Across A Human Planet adlı kitapta yayınlanmıştır. Fotoğraf ile ilgili yazıları Fotografya ve Fotoğrafsız dergilerinde, “Savaşa Tanıklık: Savaş Ortamlarında Fotomuhabiri olmak” başlıklı yazısı Uygun Adım Medya kitabında yayımlanmıştır. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basın ve Yayın Ana Bilim Dalı’nda “Etnograflar ve Fotoğrafçılara Yönelik Bir Etnografi Çalışması: Hacı Bektaş Veli Etkinliklerinin Foto-Etnografisi” başlıklı teziyle doktorasını tamamlamıştır. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Basın Yayın Bölümünde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaktadır.

Fotoğraf ve Görsel yöntemler: Etnograflar ve Fotoğrafçılara Yönelik Bir Etnografi Çalışması

Fotoğraf,  günümüzde sosyal bilimlerin farklı alanlarında araştırma öznesi olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Özellikle antropoloji, sosyoloji ve bu disiplinlerin araştırma yöntemi etnografi bir veri olarak fotoğraftan faydalanmaktadır. Bu düşünceden yola çıkarak, etnografi ve fotoğraf ilişkisi çerçevesinde, fotoğrafçı ve etnografın fotoğrafı, sosyal bilimler araştırmalarında veri olarak nasıl kullandığı, etnografik nitelikli fotoğrafın hangi yöntemlerle çekildiği vurgulanmalıdır. Bu nedenle yaptığım doktora tezinde Etnografi ve fotoğraf ilişkisi örnekleriyle açıklanmış, görsel etnografi, foto etnografi ve etnografik fotoğrafın tanımı yapılmıştır. Araştırmanın uygulama bölümünde etnografi ve fotoğrafçılardan oluşan katılımcıların, Alevilerin her yıl düzenledikleri Hacı Bektaş Veli Törenleri ile ilgili bir foto-etnografi çalışması yapmaları sağlanmıştır. Bu araştırma süresince araştırmacı da etnograflar ve fotoğrafçıları alanda gözlemleyerek onlar üzerine bir etnografi çalışması gerçekleştirmiştir. Böylelikle katılımcıların yaptıkları etnografinin de etnografisi gerçekleştirilerek, iki farklı sosyal bilimler alanından gelen etnograf ile fotoğrafçı arasındaki benzerlikler ve farklılıklar belirlenmiştir. Analiz sonucunda fotoğrafçı ve etnografların mesleki pratiklerinde ortaklıklar ve farklılıklar bulunmuştur. Mesleki, cinsiyet, ideolojik, dini kimliklerinin bakış açılarını etkilediği ve alana yansıdığı tespit edilmiştir. Fotoğrafın sosyal bilimlerde veri olarak değeri ortaya konularak, katılımcıların alanda geliştirdikleri yöntemler de tartışılmıştır. Katılımcıların alanda çektikleri fotoğraflar da analiz edilmiş, analiz sürecinde fotoğraf çekim süreci, fotoğrafın kendisi ve izleyicinin yorumundan oluşan üçlü sac ayağının önemi bir kez daha vurgulanmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler ışığında, söylenmesi gereken en temel vurgu ise etnografik bilgiyi aktaran görsel metin olarak fotoğrafların etnografik veri niteliğinde olmaları ve sosyal bilimlerin her alanında kullanılmalarıdır. Burada önemli olan nokta ise araştırma tasarımında fotoğrafın görsel günlük mü ya da görsel kayıt olarak mı tanımlanacağıdır. Yapılan çalışmada fotoğraf görsel günlük olarak tanımlanmış ve düşünümsellik kavramı ön plana çıkmıştır

This post is also available in: İngilizce